Vrede kun je leren

6 juni 2019  –  David Van Reybrouck en Thomas d’Ansembourg pleiten voor geweldloze communicatie.

door Marius Buiting

“We weten uit ervaring dat we met elkaar geen duurzame uiterlijke vrede kunnen scheppen zonder dat iedereen zijn eigen innerlijke vrede cultiveert. We weten dat duurzaam sociaal welbevinden alleen tot stand kan komen als we samen een langetermijnvisie voor onze mensheid ontwikkelen. En we weten dat die lange termijn vandaag begint.”

Zo eindigt het boek Vrede kun je leren van de twee inspirerende auteurs David Van Reybrouck en Thomas d’Ansembourg. D’Ansembourg, wereldvermaard op gebied van geweldloze communicatie, en Van Reybrouck, bij mij vooral bekend vanwege zijn denken op het terrein van vernieuwende democratie.

Zij schrijven dit boek naar aanleiding van de aanslagen in Parijs (2015) en Brussel (2016), waardoor de Brusselse wijk Molenbeek en de mensen die daar wonen in een bedenkelijk daglicht kwamen te staan. Maar, stellen zij: “In vrede leven betekent niet perse leven zonder conflicten maar met onze conflicten. Het is zodanig leven dat onze conflicten worden opgelost, of in elk geval in zulke banen worden geleid dat ze beheersbaar worden gemaakt, zonder dat ze geweld, haat of oorlog met zich meebrengen.” De auteurs roepen hiermee op tot een systematische houding vanuit innerlijke vrede die al van jongs af aan gestalte moet krijgen in opvoeding, op scholen en werksituaties.

Ik schrijf deze recensie kort na het zeer gewelddadige schietincident in Kanaleneiland, dat zich letterlijk onder mijn ogen afspeelde, één tramhalte verwijderd van ons kantoor. Toen ik diezelfde dag en de dagen die daarop volgden de sfeer in de wijk peilde, viel mij op dat iedereen nog vriendelijker was dan daarvoor, en met grote compassie sprak over de slachtoffers, en zelfs over de dader. Dit in grote tegenstelling tot de uitingen in de landelijke pers en Tweede Kamer.

Weer later ontmoette ik Rik Kors, de wijkregisseur van dit gebied. Hij vertelde verhalen over hoe zeer het schietincident mensen in de buurt had aangegrepen en hoeveel aandacht er was besteed door de gemeente, de scholen, de GGD en Slachtofferhulp in het verwerken van de gebeurtenissen. Maar ook vertelde hij hoe de afgelopen tien jaar in deze wijk met veel verschillende culturen aandacht was besteed aan het in vrede met elkaar samenleven op de wijze die Van Reybrouck en D’Ansembourg ons voorhouden. Zo is er aandacht besteed aan het elkaar beter leren kennen, schoolvredesprojecten en het met kunstvormen tot expressie brengen van culturele verschillen en de bruggen die gebouwd kunnen worden om culturele verschillen te kunnen overbruggen.

Vrede kun je leren; ik heb mogen voelen hoe de mensen van Kanaleneiland deze vrede met elkaar waar hebben weten te maken.