‘Op weg naar een veerkrachtige en empathische overheid’

In het essay ‘Op weg naar een veerkrachtige en empathische overheid’ blikt Van Oudenhoven-Van der Zee allereerst kort terug op de afgelopen vijftig jaar en een aantal belangrijke sociaal-culturele ontwikkelingen die van invloed zijn geweest op de samenleving. Daarna verschuift haar blik naar het heden en de toekomst. Wat zijn de sociaal-maatschappelijke opgaven van de komende jaren? Welke grote uitdagingen staan ons nog te wachten? En wat vraagt dat van politiek en beleid?

Veerkracht
“De overheid heeft niet alleen de taak met duurzame oplossingen te komen voor de complexe vraagstukken die op ons af komen,” zo stelt Van Oudenhoven. “De overheid moet ook zorgen dat het gevoerde beleid de veerkracht van mensen en van de samenleving als geheel in stand houdt of zelfs versterkt. Waar het gaat om vertrouwen, ligt er bovendien een urgente opgave iets te doen aan de huidige afstand die burgers voelen ten opzichte van de politiek en het beleid.”

Een empathische en veerkrachtige overheid
Van Oudenhoven bepleit in het essay dat een belangrijk deel van het antwoord ligt in oplossingen gericht op de lange termijn en in het versterken van de empathie en veerkracht van de politiek en overheid.

“Steeds meer mensen voelen zich niet gehoord of gezien door de (semi-) overheid. Het is belangrijk dat de politiek en uitvoerende instanties door hun optreden zorgen voor empathie richting individuele burgers en voorkomen dat polarisatie optreedt.” Karen van Oudenhoven-Van der Zee, directeur Sociaal Cultureel Planbureau

Betrouwbaar en eerlijk
Een empathische overheid is op de eerste plaats betrouwbaar en eerlijk. Burgers hebben behoefte aan een overheid die op de grote maatschappelijke vraagstukken een heldere koers uitzet voor de lange termijn, het Grote Verhaal vertelt, consistente keuzes maakt en keuzes goed uitlegt aan burgers.

Duidelijkheid
De bomen groeien niet meer tot aan de hemel en keuzes maken betekent ook mensen teleurstellen. Je kunt het immers niet voor iedereen goed doen. Maak duidelijk hoe onze democratische rechtstaat functioneert.

Meerstemmigheid
Een empathische overheid moet ervoor zorgen dat burgers met al hun variaties en leefstijlen zich voldoende gerepresenteerd voelen. Meerstemmigheid dient uitgangspunt te zijn van beleid in een samenleving die steeds diverser wordt.

Daarvoor is het nodig dat beleid inspeelt op verschillen tussen burgers en rekening houdt met hun verschillende behoeften en mogelijkheden.”

Lees het essay: 50 jaar SCP. Op weg naar een veerkrachtige en empathische overheid