ACTUEEL
Nijmegen: een ‘Huis van Compassie’ voor kwetsbaren
8 december 2021 – In Nijmegen staat een huis, een groot huis, een ‘Huis van Compassie’. Ontstaan vanuit de protestantse diaconie in Nijmegen is het inmiddels uitgegroeid tot een bevlogen dienstencentrum ‘van iedereen’ voor een heel brede doelgroep van maatschappelijk kwetsbaren: daklozen, ongedocumenteerde vreemdelingen, mensen die in armoede leven en mensen die sociaal geïsoleerd zijn of zorg behoeven.
door Paula Stuurman
Het Huis van Compassie is ontstaan in 2013, vanuit het werk van de predikant Paul Oosterhoff, oprichter van o.a. de Nijmeegse voedselbank. Inmiddels is het Huis van Compassie een zelfstandige stichting, al herken je in hun logo nog wel iets van het logo van de Protestantse Kerken in Nederland.
Begin dit jaar is het Huis van Compassie verhuisd naar een groot pand in de Vlietstraat in Nijmegen, een pand zó groot dat het ook onderdak kan bieden aan allerlei partners van het Huis.
Tientallen activiteiten
Wat doet het Huis van Compassie zoal? Met een ploeg van 100 vrijwilligers worden zeer uiteenlopende activiteiten gerealiseerd: maaltijden voor armen en eenzamen (samen eten met anderen die hun maaltijd óók betalen), ‘soepie doen’ om mensen te leren kennen, een maatjesproject voor heel veel verschillende activiteiten waarin een ‘vrager’ en een vrijwilliger/’aanbieder’ worden gekoppeld, taallessen, een repaircafé, zelfs een moestuin.
Ook organiseert het Huis debatten, congressen, film- en theateravonden en tentoonstellingen waarbij compassie centraal staat.
‘De ander altijd als een volwaardig mens zien’
Pieter Poels is de coördinator. Hij vertelt graag over het ‘waarom ‘en ‘hoe’ van het Huis van Compassie.
“Bij ons staat in alles de mens, het individu, centraal. Wij vinden daarbij de ‘Gulden Regel’ heel belangrijk: ‘Behandel anderen zoals je zelf behandeld zou willen worden’. Dat vergt nogal wat van iedereen die hier meedraait. Het vergt dat je de moeite neemt om echt contact te maken met een ander, om die ander zichzelf te laten zijn. Dan zie je die ander niet alleen maar als een mens in nood, maar ook als de volwaardige mens die dat individu ook is. Dus voor ons is iemand in een maatschappelijk kwetsbare positie niet alleen maar iemand die een probleem heeft. Het is een mens, een volwaardig mens – in een moeilijke maatschappelijke positie.”
Geïnspireerd door Karen Armstrong
Via het ‘Handvest voor Compassie’ is er ook een verbondenheid met de Beweging van Barmhartigheid. “De initiatiefnemer van het Huis van Compassie, Paul Oosterhoff, werd geïnspireerd door Karen Armstrong en haar Handvest voor Compassie. We begonnen onder de vleugels van de diaconie en vonden gelukkig een paar fondsen die ons wilden steunen. In 2015 zijn we, met instemming van de diaconie, een zelfstandige stichting geworden. Bewust seculier.
Wij wilden daarmee duidelijk maken dat het Huis voor iedereen een thuis is. Wij ontvingen in die tijd heel veel vluchtelingen, vooral afkomstig uit moslimlanden. Iedereen is voor ons gelijk; het doet er niet toe of en wat je gelooft.”
“Dat ons logo verwantschap heeft met dat van de PKN is prima. Het laat onze wortels zien en wij zijn en blijven verbonden met die wortels. Er is bij ons veel dankbaarheid voor de mogelijkheid die de diaconie ons heeft gegeven om van een klein groot te worden.”
Drie doelgroepen
Het Huis van Compassie staat midden in een volkswijk (het Waterkwartier). “Maar we zijn er niet exclusief voor de wijk; we werken voor de hele stad. Ook mensen uit omliggende gemeenten zijn bij ons welkom. We willen drie groepen mensen vooral bereiken: de vluchtelingen, vooral de ongedocumenteerden, de mensen in armoede en de mensen die in sociale armoede verkeren.
Honderd vrijwilligers
Van de honderd vrijwilligers van het Huis van Compassie zijn er zo’n veertig afkomstig uit de doelgroepen van het Huis. “Maar ze komen ook uit heel andere bevolkingsgroepen – mensen die zich door ons werk aangesproken voelen. Onze vrijwilligers zijn heel trouw; veel vrijwilligers zijn er al vanaf de begintijd. Soms moeten we ook werven – bij een nieuw project bijvoorbeeld. Zo gaan we binnenkort met energiecoaches werken, we gaan er nu vijftien werven.
We werken voor onze vrijwilligers in principe niet met contracten of Verklaringen Omtrent het Gedrag; vertrouwen staat voorop. De vergoeding die ze krijgen stemmen we af op de regelgeving rond uitkeringen. In de loop der jaren is het gestelde vertrouwen nauwelijks tot niet geschonden. Onze ervaringen met ongedocumenteerrden zijn in dit verband heel bijzonder. Zij leven in bittere armoede, maar geven het aantal gewerkte uren altijd heel eerlijk op. Het laat grote integriteit zien en hoe loyaal ze zijn aan het Huis van Compassie.”
De werkers en de gasten van het Huis zijn gelijkwaardig, benadrukt Pieter Poels keer op keer. “Samenzijn in gelijkwaardigheid geeft een heleboel warmte. We hebben een sterk gevoel van warmhartigheid met elkaar. De mensen uit onze doelgroepen waarderen de werkers echt en hebben ook iets voor ze over. Daar zit veel wederkerigheid in en dat kan alleen maar als je iets in elkaar losmaakt.”
‘Ongeorganiseerdheid’
De mensen van het Huis van Compassie krijgen weleens te horen dat ze ongeorganiseerd zijn.
Pieter Poels: “Ik zeg liever ‘georganiseerde ongeorganiseerdheid’. Wij hebben geen protocollen, geen ellenlange vergaderingen, geen missie- en visiebijeenkomsten. Zelfs over compassie en over de gulden regel praten we weinig. Compassie is ook niet voor Iedereen een toegankelijk woord.”
Een heel groot huis
In mei van dit jaar is het Huis van Compassie verhuisd naar een nieuw huis, een heel groot huis.
“We huren het van een grote zorginstelling. We zijn er gekoppeld aan bedrijfjes en organisaties waar we en zekere verwantschap mee hebben. Samen moesten we een weg zien te vinden. En in die paar maanden dat we er nu zitten is er al een flinke synergie ontstaan. Zo is Quiet ook onze huisgenoot geworden; zij werken eveneens voor mensen in armoede.”
Foto’s: Arthur de Jonge
Huis van Compassie
Vlietstraat 20 b
6542 SL Nijmegen
tel. 06 – 27 27 47 89
(maandag t/m donderdag bereikbaar)
Pieter Poels, coördinator: ‘Het Huis wil voor iedereen een thuis zijn’
Meer over het Handvest voor Compassie
Wat zijn er toch veel fantastische initiatieven in Nederland. Dat geeft de burger moed. En spreekt tevens tegen wat veel mensen beweren: dat we een egoïstische maatschappij zijn en alleen maar aan onszelf denken. Dat is gewoon niet waar!