ACTUEEL
Hein Stufkens: ‘Gelukkig dementeert de liefde niet’
30 september 2021 – Een bijdrage van de dichter en filosoof Hein Stufkens over menslievende zorg en dementie . Zijn vrouw Brigitte lijdt aan dementie. “Maar gelukkig dementeert de liefde niet.”
door Hein Stufkens
Ik zag het al een paar jaar aankomen, maar sinds oktober 2018 heeft de medische wetenschap het bevestigd: dokter Alzheimer is onuitgenodigd ons leven binnengekomen. Mijn dierbare dansende geliefde en echtgenote Brigitte heeft het gen geërfd van haar vader, die er relatief jong aan overleed. Brigitte heeft nu bijna de leeftijd bereikt waarop hij stierf. Ze werd in maart 2019 zestig jaar.
Gelukkig dementeert de liefde niet en zijn wij elkaar meer nabij dan ooit in de bijna veertig jaar dat we ons leven en ons werk al delen.
De enige juiste vraag is niet ‘waarom ik?’ maar ‘waarom ik niet?’ Eén op de vier of vijf mensen krijgt vandaag met dementie te maken. Alleen al in Nederland delen wij dit lot met honderdduizenden anderen. En het nodigt ons uit om op een volgend niveau te oefenen in de dansschool van de liefde, een pas de deux voor gevorderden…
Dat wil niet zeggen dat het niet ook een uiterst verdrietig en pijnlijk proces is. Dikwijls zijn deze woorden uit ‘De Profeet’ van Kahlil Gibran in mijn gedachten: ‘Want zo de liefde je kroont, ze kruisigt je ook, ze dorst je tot je naakt bent, ze kneedt je tot je buigzaam wordt.’
Meer dan ooit moet ik nu zelf leren wat ik al jaren onderwijs: leef in het hier-en-nu, maak je geen zorgen over de dag van morgen, en volg gehoorzaam en in vertrouwen de stroom van het leven – ook wanneer die je voert langs wegen waar je zelf niet vrijwillig voor gekozen zou hebben: door donkere dalen van angst en wanhoop, langs peilloze afgronden van verdriet, en door mistige doolhoven van eenzaamheid.
Je hebt gevoelens, maar je bént ze niet.
Word getuige van je eigen leven en van wat er in jou omgaat.
Ga in het oog van de orkaan wonen.
Intussen ben ik ook getuige van dat wonderlijk gebeuren waarin een mens de omgekeerde weg gaat van die aan het begin van zijn leven. Alles wat we leerden vanaf onze geboorte leert een mens bij deze ziekte, die gaandeweg de hersenfuncties afbreekt, langzaam maar zeker weer af. Tot opnieuw het stadium van de totale hulpeloosheid en afhankelijkheid van een baby is bereikt.
Maar dat is niet het laatste stadium, zoals de dood ook niet het laatste woord heeft. Uiteindelijk moeten we allemaal de weg gaan die ons voorbij de dood terugbrengt naar wat we altijd al waren. De Vlaamse mysticus Erik van Ruysbeek heeft dat in zijn bundel ‘De eeuwigheid is nu’ zo subliem als volgt verwoord:
Tijdloze oorsprong was ik
en wierp mij in de schepping en de tijd
een cirkel trekkend een spiraal
verduisterend de oorsprong in het worden.Maar nu, verzadigd, ont-schep ik mij
en trek mijn cirkel naar zijn oorsprong weer
en vind achter de bronnen van de tijd
het tijdloos ogenblik waar ik weer alles ben.
Foto: Josephine Heinemans
Menslievende zorg
Menslievende zorg. Iedereen verlangt ernaar. En wie wil het niet graag geven?
Alleen is de werkelijkheid vaak weerbarstig en minder mooi dan gehoopt. Bijna niemand die daar niet over kan meepraten.
Het project ‘Menslievende zorg’ is een project waarin de Beweging van Barmhartigheid samenwerkt met NieuwWij en EvenAnders.
Pas de deux
Jij danst met mij
de stilte in.
Ik volg je pas
na pas.Jij leidt mij terug
naar het begin,
naar wie je was
voordat je sprakof schreef of las:
zo transparant nog
voor het licht,
zo dicht bij jeoorspronkelijk gezicht.
Gedicht van Hein Stufkens.
(Uit de bundel ‘Gebroken brein’ van Hein Stufkens. Uitgeverij Berne Media, 2021)
Heel herkenbaar voor mij, omdat mijn vrouw ook die alzheimerweg van totale aftakeling is gegaan. Het heeft ons op een basaal niveau heel dicht bij elkaar gebracht. Dichter dan ooit tevoren. Doordat ik ook na haar opname in het verpleeghuis dagelijks zo’n 5 uur bij haar was of zij bij mij, bleef zij mij kennen, ook al noemde ze mijn naam niet. Ze straalde geluk en rust uit. Die constatering en het feit dat ik er in alles voor haar mocht zijn, heeft ook mij geluk gegeven en van mij een dankbaar mens gemaakt.
Cornelia Hendriks, via http://www.lacordelle.nl kun je Hein Stufkens hierover benaderen.
In Vlaardingen in de Bethelkerk bereiden we de veertig dagen voor Pasen met een veertigdagen kalender met veertig heel veelzijdige bijdragen voor. Op zondag 10 maart 2024 iemand ‘Om gelijkmoedigheid’ van Hein Stufkens gekozen en heb ik dankzij Google Hein Stufkens opgezocht. Ik heb een vraag of de dichter ook op zoek is naar Karma en Reïncarnatie?
Indrukwekkend, troostend, positief, mooie stijl van schrijven, er spreekt veel levenswijsheid uit, Hein als ik je zo mag noemen, ik ken jou nog van het gymnasium in Heeswijk, ik zat bij jouw broer Ton in de klas. Onlangs kwam ik jouw boek Het sacrament van Sofie tegen op een boekenbeurs, ik heb het meteen gekocht en met veel plezier gelezen, vooral de passages waarin je jouw tijd op het internaat beschrijft, zeer herkenbaar. Ik wens je veel sterkte, samen met jouw vrouw en heb er alle vertrouwen in dat jij deze verandering in je persoonlijk leven uitstekend het hoofd zult bieden.
Heel veel groeten en het allerbeste,
Piet van de Ven
Jarenlang werkte ik als geestelijke verzorgen bij mensen met dementie, ik mocht toen veel leren. Maar er zijn zoveel mensen die “iets” hebben….
Nu ben ik al bijna 3 jaar elke dinsdag bij mijn liefste vriendin die 58 was toen zij de diagnose kreeg.
Elke dinsdag kan ik alleen maar in het nu zijn en meebewegen en we gaan ook nog steeds elke middag naar beeldhouwen, iets wat ze graag doet.
Bedankt voor dit herkenbare verhaal. Iemand vertelde laatst over het vertragen en verstillen wat er met je gebeurt bij het zijn met deze mensen
dank,
lieve groet voor jullie 2.
Wat prachtig geschreven en zo herkenbaar, inzichtgevend, ruimte gevend, richtinggevend, troostend. Dank!