‘Dankbaarheid kan je geluk vergroten’

25 februari 2022 – Het onderwerp ‘dankbaarheid’ krijgt opeens veel aandacht. De Volkskrant: “Want dagelijks stilstaan bij waar je dankbaar voor bent kan je geluk aanzienlijk vergroten.” Je kunt een ‘dankboek’ maken, er is een ‘dankbaarheidsapp’ en natuurlijk een podcast. Hoezo?

De Volkskrant: “Terwijl hij stevig baalt van een coronabesmetting thuis probeert (Volkskrant-)wetenschapschef Tonie Mudde toch dankbaar te zijn voor de kleine dingen die goed gaan. Want: dagelijks stilstaan bij waar je dankbaar voor bent kan je geluk aanzienlijk vergroten, blijkt uit onderzoek. Ernst Bohlmeijer (Universiteit Twente) maakte een dankbaarheidsapp en Ernst-Jan Pfauth (De Correspondent) schrijft al jaren in een ‘Dankboek’.

Podcast
Een mooie introductie is de Volkskrant-podcast: ‘Dankbaarheid: het geheime wapen om gelukkiger te worden’.

App
De Universiteit Twente lanceerde vorig jaar de gratis app ‘Zo Erg Nog Niet (ZENN)’. De app was ontwikkeld voor mensen die het zwaar hadden door de coronacrisis. De app stimuleert deelnemers om zes weken lang dagelijks stil te staan bij de positieve dingen in het leven, met eigen foto’s, mooie citaten en het bijhouden van een (papieren) dagboek waarbij elke week een ander thema wordt behandeld. Prof. Bohlmeijer was de initiatiefnemer van het project.

Deelnemers houden zes weken een dagboek bij waarbij zij elke week een ander thema behandelen, zoals het waarderen van eenvoudige dagelijkse dingen en wat anderen voor je betekenen. Deelnemers krijgen geautomatiseerde tips op basis van hun ervaring met een oefening. Per dag zijn de deelnemers circa 10-15 minuten bezig met de oefeningen.

Magazine
Het Psychologiemagazine vat de onderzoeken naar ‘dankbaarheid’ aldus samen: “Voor een deel zit dankbaarheid in onze persoonlijkheid: de een is van nature meer geneigd om zijn zegeningen te tellen dan de ander. Mensen die hoog scoren op een dankbaarheidstest zijn over het algemeen gelukkige mensen, zo wordt duidelijk uit vele onderzoeken.

Ze hebben vaker positieve emoties, zijn tevredener met hun leven en hebben positieve verwachtingen van de toekomst. Tegelijkertijd hebben ze minder gevoelens van angst en depressie. Ze zijn bovendien prettige mensen om mee om te gaan: ze zijn aardiger, empathischer, vergevingsgezind, behulpzaam, niet snel jaloers en niet-materialistisch ingesteld.”

Het Psychologiemagazine concludeert dat dankbaarheid aan te leren is. Het blad geeft twee concrete oefeningen:
“De eerste is een bekende en veelgebruikte oefening. Tel je zegeningen: regelmatig, bijvoorbeeld elke avond of week, in een paar zinnen opschrijven waar je dankbaar voor bent. Dat kunnen dingen zijn die je hebt meegemaakt – iets lekkers gegeten, een meevaller, iemand hield de deur voor je open – of grotere levensgebieden, zoals je fijne jeugd of je lieve partner. Deze oefening blijkt nog beter te werken als je deze lijstjes vervolgens uitwisselt en bespreekt met iemand anders.

De tweede oefening is minder bekend, maar heeft zelfs een nog krachtiger effect: schrijf een dankbaarheidsbrief aan iemand die ooit iets voor je heeft gedaan of betekend, maar die je daarvoor nooit echt hebt bedankt. Vervolgens lees je de brief voor aan deze persoon.”

Dankboek
Ernst-Jan Pfauth van de Correspondent heeft een ‘Dankboek’ geschreven, een pleidooi voor dankbaarheid en een dagboek voor een tevredener leven. “Het moet een tegengeluid vormen tegen de prestatiemaatschappij.”

Ernst-Jan Pfauth: “In de prestatiemaatschappij ervaren we het leven als één grote wedstrijd. We streven naar succes en meten onze beloningen af aan anderen. We willen méér macht dan onze collega’s, méér aanzien dan onze buren en méér Instagramvolgers dan onze vrienden. (…) Omdat er altijd iemand is die het beter voor elkaar lijkt te hebben, zullen we nooit een punt bereiken waarop we tevreden zijn met wat we hebben. Hoe succesvol ook, er is altijd wel iemand om jaloers op te zijn.”

We lezen in het betoog van Pfauth tégen de prestatiemaatschappij ook een link naar barmhartigheid: “Deze houding maakt ons blind voor hoe we anderen kunnen helpen. Dat is zonde, want daar krijgen we een kille maatschappij van. En het is ook ironisch, want als we érgens gelukkig van worden, dan is het van andere mensen helpen.”

Foto: Etienne Girardet (Unsplash)