Het boek Job

25 januari 2021 – Roek Lips was gast in onze webdebatserie. Over de dood van zijn zoon Job schreef hij ‘Het boek Job’. Koen van Hoeckel las het.

door Koen van Hoeckel

Ik kocht het boek tweedehands bij Bol. Voorin had de schenkster van de vorige lezer geschreven: “Omdat ik van je hou! Je (oudste) dochter. X”

Wie een Jobstijding ontvangt, krijgt heel slecht nieuws. Deze uitdrukking is afkomstig uit de Bijbel, meer bepaald uit het Bijbelboek Job.
Op 17 oktober 2011 keert Job, 18 jaar oud, de zoon van Roek Lips en zijn ex-vrouw Petra, niet terug van een zwempartij in zee bij het Noord Spaanse San-Sebastian. Job is daar – als onderdeel van zijn inwijding tijdens het eerste jaar bij UCU, het ‘Honors College’ van de Universiteit van Utrecht – met een zeventigtal medestudenten, in groepjes van twee naartoe gelift. Wie het eerste aankomt…

Roek Lips, toen nog netmanager voor Nederland 3 bij de NPO en nog net geen vijftig jaar oud, verhaalt op indringende wijze over het grootste drama in een mensenleven: een kind verliezen. Dat men, ondanks de vele inspanningen van de lokale reddingsdiensten in zowel Spanje als nadien in Frankrijk, Job’s lichaam niet heeft kunnen vinden, maakt het verdriet zo mogelijk nog ondraaglijker. ‘De zee in San Sebastian geeft altijd terug’ hadden de Spaanse redders nog beloofd… Uiteindelijk laat de directeur van de Nederlandse Kustwacht, een kleine maand na de ‘jobstijding’, het laatste sprankje hoop vervangen door onuitwisbaar verdriet.

Onderwijl wordt Roek’s vader geconfronteerd met afasieverschijnselen als gevolg van van Parkinson; Parkinsonisme.

Twee weken na de vermissing van Job begint zijn vader Roek Lips met het beschrijven van zijn zoektocht, om te leren omgaan met het diepe verdriet en de leegte, en om greep te krijgen op de noodlottige gebeurtenis en de betekenis hiervan voor zijn leven.

Tijdens het schrijven raakt hij steeds meer in gesprek met zijn eigen vader Jan, die ondanks de weinige woorden die hij nog heeft, nooit heeft kunnen praten over de plotselinge dood van diens vader, Klaas Lips.

De eerste helft van het boek is een liefdevol verslag van het zoeken naar woorden in een situatie waarvoor geen woorden lijken te bestaan.  Als lezer krijg je buikpijn van de irrationele angst dat zo’n drama je ook zelf kan overkomen. Ook tijd heelt wonden niet. Uiteindelijk gaat het erom hoe je zelf antwoord geeft op wat je is overkomen.

“Ik kan pas verder als ik stop met hopen…”

Ondanks de verschrikkelijke gebeurtenis slaagt Roek Lips erin om het leven weer op te pakken en dichter bij zijn eigen kern te komen en bij hen die hij werkelijk liefheeft.

Als ik halverwege het boek ben wordt Joe Biden ingezworen als nieuwe president van de USA. Hij verloor zijn vrouw en dochter ten gevolge van een verkeersongeluk en later nog een zoon aan kanker. Hij begint op zijn 78ste jaar aan een megaklus. Is verdriet een accu, die je later af kunt tappen? Een pijnlijke inkeping in het leven, die plaats biedt aan de ent die daar levenssappen aan ontleent?

“Rouwen is geen ziekte, bedenk ik. Het is een leerproces.” De zakelijke afwerking van zaken helpt daarbij. Ook de gesprekken met zijn vader over de dood van diens vader. “Nu je moeilijker op woorden kan komen, kan je er beter over praten”.