Belangrijke vragen over de Nationale Herdenking van 4 mei

14 maart 2023 – Elk jaar staat Nederland op 4 mei stil bij de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog en de slachtoffers van de oorlogsjaren. Maar de achterban van diverse slachtoffergroepen heeft juist grote bedenkingen bij deze Nationale Herdenking. In de EO-documentaire Gaat dit over ons? Herdenken in Nederland Polderland vertellen mensen uit de Joodse gemeenschap, en Sinti- en Roma en Indische Nederlanders hun kant van het verhaal. De documentaire wordt gepresenteerd door historicus Zihni Özdil.

De film behandelt de geschiedenis van de herdenking en hoe de Nederlandse overheid de regie daarvan naar zich toe trok. Waarbij verzetsstrijders en de krijgsmacht een zeer prominente rol kregen. Ook werden de herdenkingen steeds breder opgezet, zoals het stilstaan bij de inzet van Nederlandse militairen bij oorlogen en vredesoperaties ver na de Tweede Wereldoorlog.

Eigen tradities
Volgens verschillende kringen van slachtoffers en nabestaanden doet de Nationale Herdenking al heel lang geen recht aan hun onmetelijke leed, dat van hun ouders of grootouders. Na de oorlog voelen zij zich genegeerd en onzichtbaar. En min of meer noodgedwongen zijn deze groepen na verloop van tijd daarom hun eigen herdenkingstradities begonnen, in eigen kring en op andere dagen dan 4 mei.

Waar de schoen wringt
Woordvoerders uit de Joodse gemeenschap, die van de Sinti- en Roma en de Indische Nederlanders vertellen in deze documentaire van de EO waar naar hun mening de schoen wringt. Van de Joodse kant zijn dat o.a. schrijvers Marcel Möring, Robert Vuijsje en de directeur van het Joods Museum Emile Schrijver. Namens de Roma en Sinti spreekt Lalla Weiss, en belangenbehartiger San Fu Maltha komt aan het woord namens de Indische Nederlanders.

Alfred Edelstein, eindredacteur Joodse Programmering bij de EO en regisseur van deze documentaire: “Het is eigenlijk bizar dat de grootste slachtoffergroepen in Nederland er bij de Nationale Herdenking zo bekaaid zijn afgekomen. Dit dringt bij hen de vraag op: horen wij er wel bij in dit land? Het was uiteindelijk precies deze vraag die voor ons de realisering van deze documentaire urgent maakte.”

De documentaire ‘Gaat dit over ons?’ is te zien op woensdag 29 maart 2023 om 22.50 uur, op NPO 2.

(Foto: EO)