‘Aandacht is de toverstaf van liefde’

Door Marjo Brenters

Na een warm welkom in zijn bezinningscentrum La Cordelle in Cadzand, waar Hein (75) nog altijd actief is, deelt hij graag zijn gedachten over de zichtbare verschraling en verruwing van de samenleving. Hij zet daar thema’s als barmhartigheid, empathie en persoonlijke bewustzijnsgroei als noodzakelijk medicijn tegenover.

‘Vrede begint bij je met empathie inleven in hoe iets voor een ander is’ 

‘Vrede begint bij je met empathie inleven in hoe iets voor een ander is,’ stelt Hein. ‘Dat vraagt oefening: je ego een toontje lager laten zingen, zelfkennis ook, namelijk door je te verdiepen in je eigen schaduwkanten en projecties. Door die innerlijke weg te gaan, kun je gaan zien dat je gelukkiger wordt van liefde en mededogen dan van haat en verbittering. Helaas leer je dat niet op school. Maar het is de core business van de Beweging van Barmhartigheid. De mooie Leerroute in compassie, waaraan ik vaak heb meegewerkt, leert deelnemers hoe ze hun eigen mededogen kunnen vergroten én daarnaar handelen. Dat is harder nodig dan ooit, want de wereld is er de afgelopen 25 jaar bepaald niet barmhartiger op geworden…’

Aanwezig zijn

Daarop inzoomend noemt Hein de commercialisering van de zorg, waardoor mensen steeds minder passen in een liefdevolle instelling. Hij vertelt dat hij vroeger een ‘tante Non’ had die in een ziekenhuis in Utrecht werkte. Haar werk, waarvoor ze overigens niet werd betaald, bestond eruit dat ze soms nachtenlang naast iemands bed zat te waken en te bidden. Die menselijke aandacht is zó helpend en heilzaam; dát is barmhartigheid. Gewoon aanwezig zijn bij het lijden van je medemens.

In zijn eigen leven leeft Hein deze ‘presentiefilosofie’ voor, sinds zijn vrouw Brigitte op 58-jarige leeftijd de diagnose ‘vroege Alzheimer’ kreeg. ‘“We kunnen helaas niets voor haar doen,” zei de specialist in Terneuzen. “We kunnen u wel een casemanager geven.” Maar ik wilde geen manager, maar gewoon iemand die naast ons mee zou lopen… En wat vind je van de term ‘mantelzorgmakelaar’? Die hele verzakelijking is godgeklaagd. Het maakt dat er zoveel mensen buiten de boot vallen; ook in de psychiatrie en de asielketen zien we dat.’

Het zout der aarde

Ook de verruwing in contact baart hem zorgen. Sociale media spelen daar een grote en bepalende rol in, constateert hij met een lichte zucht. We leven in het tijdperk van de ‘afgeleide mens’, voor wie echte aandacht steeds moeilijker is op te brengen.

Toch wil hij niet denken in termen van goed en kwaad, omdat dit weer een onderscheid in stand houdt. Bovendien hebben we allemáál donkere kanten in ons. ‘Het gaat er juist om die te leren kennen, zodat we ons ervan bewust worden en ons er niet meer door laten meeslepen. Alleen dan kunnen we als mens mededogen ontwikkelen.’

Hein gaat nog een stap verder: ‘De mens wordt pas echt als mens geboren als hij mededogen ontwikkelt. Anders blijft hij onder de menselijke maat. We kunnen kiezen om niet langer ons ego te volgen, dan pas leven we onze volledige potentie.’

Of we dat ooit bereiken durft Hein niet te zeggen. Maar, zegt hij, een kleine minderheid kan al veel bereiken: zij zijn het zout der aarde. ‘Al die kleine en grotere initiatieven doen ertoe, er is een besef dat verandering nodig is. En dat besef groeit.’

Het rijk Gods is overal

Op mijn vraag of hij hoop ziet voor de mensheid, reageert Hein met een verwijzing naar de Hindoes. ‘Zij denken in zeer grote tijdperken. Momenteel zitten we in het Kali-tijdperk, ofwel het ijzeren, duistere tijdperk. Dat kan nog duizenden jaren duren. Maar volgens de Hindoes is het ieders plicht om al tijdens dit tijdperk het Gouden tijdperk tot ontwikkeling te brengen. Dat is een mooie parallel met het christelijke geloof: het rijk Gods is overal, je moet het alleen wel willen zien. In plaats van je te ergeren bij de kassa in de supermarkt kan je ook een glimlach geven aan degene die achter of voor je staat. ‘De kleine goedheid’ noemt Dirk de Wachter dat. In mijn eigen leven zie ik het Rijk Gods ook in de kring van vriendinnen en familie die samen met mij voor Brigitte zorgen.  Die vijfentwintig mensen laten mij dagelijks de werking van het rijk Gods zien. Dat is echt ‘grote goedheid’!

Hij is dankbaar voor de oefenpakketjes die hij krijgt aangereikt. Daarin begint de groei, al zie je dat meestal natuurlijk pas achteraf. Maar juist die groei, dat vergrote bewustzijn, is wat de wereld zo hard nodig heeft. ‘Mensen zullen in hun eigen omgeving meer menselijkheid teweegbrengen als zij minder in de ban zijn van hun ego. Het oefenen van echte aandacht is daarin een speerpunt, ook voor de Beweging van Barmhartigheid. Want aandacht is de toverstaf van de liefde.’

(Foto: Josephine Heinemans)